فضاسازی رنگی در طراحی

مسئله‌ی رنگ همواره برای طراح دو جنبه دارد؛ یکی اینکه چگونه از مواد رنگ شده‌ای که در صنعت تولید می‌شود استفاده کند و دیگر اینکه با چه روشی عناصر رنگی را در طراحی اشیاء تداخل دهد. که شناخت صحیح از اثر فضایی رنگ به طراح در ایجاد فضاسازی رنگ و ترکیب درست یاری می‌رساند. آن‌چنان‌که برای یک طراح و یک نقاش، رنگ دارای عملکردی یکسان نیست؛ طراح در رابطه با علم و صنعت عمل می‌کند، در حالی‌که نقاش با کارهای دستی سروکار دارد. طراح باید رنگ را به گونه‌ای عینی به کار گیرد در حالی‌که نقاش از آن به‌صورت ذهنی استفاده می‌کند. در نظر یک طراح صحیح‌ترین رنگ‌ها، رنگ‌های ماده‌ی اصلی تشکیل دهنده‌ی اشیاء هستند حال آن‌که ترکیب‌بندی یا کمپوزسیون رنگ شامل ایجاد تعادل در چینش و تنوع رنگ است به شکلی که هماهنگی پنهانی بین رنگها در یک تابلو یا اثرهنری و طراحی ایجاد شود. ذکر موارد زیر کمک می‌کند تا با استفاده اثر فضایی رنگ و ترکیب سطوح رنگی به بهترین ترکیب‌بندی رنگی در طراحی کارت ویزیت یا طراحی سایر محصولات به مدد طراحی دست‌یابید.

colour composition (ترکیب‌بندی رنگ):

عمل تنظیم و ترتیب رنگ‌ها در یک اثر هنری بر اساس اصول هماهنگی ، تباین و تکراراست.

 conterast (تباین رنگ):

کیفیتی حاصل از تفاوت بارز میان جلوه‌های دو رنگ مقایسه شده با یکدیگر است.

colour harmony (هماهنگی رنگی):

در هر نوع ادراک حسی، کیفیت “هماهنگی” از روابط متعادل میان همه عناصر محرک حاصل می‌شود. بنابراین، رنگ‌ها را در صورتی “هماهنگ” می‌دانیم که در ارتباط باهم خوشایند جلوه کنند.

اثر فضایی رنگ با توجه به تاریکی و روشنی، سردی و گرمی، درجه‌ی اشباع و میزان وسعت سطوح رنگ‌ها

با توجه به اثر فضایی رنگ‌ها در طراحی می‌توان به فضاسازی و عمق‌نمایی رنگی مناسب و جذاب در طراحی دست یافت. در ادامه به برخی از این اصول اشاره می‌کنیم.اثر فضایی رنگ وابسته به عوامل گوناگونی است. این ویژگی در تاریکی و روشنی، سردی و گرمی، درجه‌ی اشباع و میزان وسعت سطوح رنگ‌ها ارتباط دارد.چنان‌چه شش رنگ زرد، نارنجی، قرمز، بنفش، آبی و سبز را کنار هم و بدون فاصله در زمینه‌ی سیاه قرار دهیم، رنگ زرد رو به جلو می‌آید و سایر رنگ‌ها در فاصله‌ی دورتری قرار می‌گیرند که جلوترین رنگ زرد است و بنفش در دورترین فاصله قرار می‌گیرد. سایر رنگ‌ها نیز در فاصله‌ی بین این دو رنگ خودنمایی می‌کنند.

اثر فضایی رنگ در ایجاد عمق‌نمایی تصویر

همچنین زمینه‌ی پشت رنگ‌ها اثر شدیدی روی عمق و فضای آن‌ها دارد و زمینه سفید بر سنگینی و عمق رنگ‌ها می‌افزاید. مثلا در یک کارت ویزیت با زمینه‌سفید رنگ بنفش رو به جلو می‌آید تا با رنگ زرد خود را همپایه سازد. همین امر نشان می‌دهد که زمینه‌ی پشت رنگ‌ها اثر شدیدی روی عمق و فضای طراحی آن‌ها دارد.

در زمینه‌ی سیاه تمام تون‌های روشن با توجه به  درجه‌ی روشنی خود به جلو رانده می‌شوند. در زمینه‌ی سفید تون‌های روشن در جای خود ثابت می‌مانند و تون‌های تیره بنا به درجه‌ی تاریکی خود به جلو حرکت می‌کنند. به طور کلی درمیان رنگ‌های سرد و گرم، همیشه رنگ‌های گرم به جلو و رنگ‌های سرد به عقب حرکت می‌کنند.